MVP یا حداقل محصول پذیرفتنی چیست؟ چرا و چه زمانی استفاده می شود؟

“MVP” یا “Minimum Viable Product” به معنای “حداقل محصول پذیرفتنی” است. MVP نسخه‌ای از محصول است که تنها با حداقل ویژگی‌ها و امکانات لازم ارائه می‌شود تا بتواند به صورت کاربردی نیازهای اصلی کاربران را برطرف کند و به بازار عرضه شود. هدف از MVP این است که با کمترین سرمایه‌گذاری و تلاش ممکن، بازخوردهای اولیه از مشتریان دریافت شود تا بتوان محصول را بهبود داد و ویژگی‌های جدید به آن اضافه کرد.
فرض کنید یک ایده عالی برای کسب و کار استارت آپی خود در ایران دارید، اما مطمئن نیستید که موفق شود. مهم نیست که چقدر درباره بازار و مخاطبان تحقیق می کنید، این تحقیقات هرگز کافی نیست تا موفقیت شما را تضمین کند. از این نظر، MVP یا حداقل محصول پذیرفتنی، راه حلی عالی و مقرون به صرفه برای پیش‌بینی تقاضای مخاطبان است.

تصویر زیر به درک بهتر مفهوم کمک می کند. اگر هدف ساخت محصولی دارای چرخ‌ است که به فرد کمک می‌کند تا از نقطه A به نقطه B حرکت کند، یک اسکیت بورد می تواند شروع خوبی برای توسعه محصول باشد، به این دلیل که اسکیت بورد همچنان کار اصلی یا هدف را انجام می دهد.

استفاده از MVP

استفاده از MVP (حداقل محصول پذیرفتنی) در فرآیند توسعه محصول به دلایل مختلفی می‌تواند مفید باشد. در اینجا به برخی از موقعیت‌هایی که MVP می‌تواند به کار بیاید اشاره می‌کنم:

1. آزمایش ایده جدید

– وقتی که یک ایده جدید برای محصول دارید و نمی‌دانید آیا بازار به آن نیاز دارد یا نه، MVP به شما این امکان را می‌دهد تا با حداقل سرمایه‌گذاری و توسعه، این ایده را به بازار معرفی کرده و بازخوردهای واقعی از کاربران دریافت کنید.

2. کاهش ریسک

– اگر نگرانی‌هایی در مورد موفقیت یا شکست محصول دارید، MVP به شما کمک می‌کند که با عرضه یک نسخه ساده از محصول، ریسک‌های مرتبط با توسعه محصول کامل را کاهش دهید. در این صورت، اگر محصول موفق نشد، ضرر و هزینه‌های ناشی از آن کمتر خواهد بود.

3. ورود سریع به بازار

گاهی وقتی نیاز به ورود سریع به بازار دارید و زمان رقابت بسیار مهم است، توسعه یک MVP به شما این امکان را می‌دهد تا در کمترین زمان ممکن به بازار برسید و جایگاه خود را تثبیت کنید. سپس می‌توانید به مرور زمان و با توجه به بازخوردها، محصول را بهبود دهید.

4. جذب سرمایه‌گذار

MVP می‌تواند به عنوان یک ابزار موثر برای جلب توجه سرمایه‌گذاران استفاده شود. با داشتن یک محصول واقعی (هرچند با حداقل ویژگی‌ها)، سرمایه‌گذاران می‌توانند به راحتی پتانسیل بازار و سودآوری ایده شما را ببینند.

5. کسب بازخورد واقعی از کاربران

– MVP به شما اجازه می‌دهد تا به جای حدس و گمان، بازخوردهای واقعی و مستقیم از کاربران نهایی دریافت کنید. این بازخوردها می‌تواند به شما کمک کند تا ویژگی‌ها و امکانات محصول خود را بر اساس نیازهای واقعی بازار بهینه‌سازی کنید.

6. آزمایش بخش‌های مختلف محصول

– اگر بخشی از محصول شما نیاز به تست و بررسی دارد (مثلاً یک ویژگی خاص)، می‌توانید آن بخش را در MVP بگنجانید و از کاربران واقعی بازخورد بگیرید تا مطمئن شوید که این بخش درست کار می‌کند و مورد قبول کاربران است.

7. محدودیت منابع

– اگر بودجه، زمان یا نیروی انسانی محدودی دارید، MVP به شما این امکان را می‌دهد که با حداقل منابع، یک محصول اولیه به بازار عرضه کنید و بعداً در صورت موفقیت، منابع بیشتری به توسعه محصول اختصاص دهید.

8. آغاز فرآیند یادگیری و بهبود

– MVP به شما اجازه می‌دهد که فرآیند یادگیری و بهبود محصول را از همان ابتدا آغاز کنید. با انتشار نسخه اولیه و دریافت بازخورد، می‌توانید به تدریج محصول را بهبود دهید و آن را به محصولی کامل‌تر و پیشرفته‌تر تبدیل کنید.

پروتوتایپ چیست و چه تفاوتی با MVP دارد؟

پروتوتایپ (Prototype) یا “نمونه اولیه”، یک مدل یا نسخه اولیه از محصول است که معمولاً برای نشان دادن ایده‌ها، بررسی امکان‌سنجی و انجام تست‌های اولیه طراحی می‌شود. پروتوتایپ‌ها می‌توانند نمایشی از ظاهر یا عملکرد محصول باشند، اما لزوماً تمام ویژگی‌ها و قابلیت‌های نهایی را ندارند.

تفاوت‌های کلیدی MVP و پروتوتایپ:

1. هدف:

– MVP: هدف اصلی از ساخت MVP این است که یک محصول قابل استفاده و قابل عرضه به بازار ارائه شود تا بتوان بازخوردهای واقعی از کاربران دریافت کرد.
– پروتوتایپ: هدف از پروتوتایپ، تست و ارزیابی ایده‌ها، ظاهر و عملکرد محصول است. پروتوتایپ معمولاً به بازار عرضه نمی‌شود و بیشتر برای استفاده داخلی یا ارائه به سرمایه‌گذاران استفاده می‌شود.

2. ویژگی‌ها

– MVP: یک محصول کاربردی با حداقل ویژگی‌های لازم است که می‌تواند به صورت واقعی استفاده شود.
– پروتوتایپ: ممکن است کامل نباشد و تنها بخشی از ویژگی‌های نهایی محصول را نشان دهد.

3. بازار:

– MVP: به بازار عرضه می‌شود و هدف آن جذب کاربران اولیه و دریافت بازخورد از آن‌ها است.
– پروتوتایپ: به بازار عرضه نمی‌شود و بیشتر برای آزمایش و بررسی قبل از توسعه نهایی استفاده می‌شود.

4. توسعه:

– MVP: بخشی از فرآیند توسعه محصول است که بعد از پروتوتایپ می‌آید و به عنوان اولین نسخه واقعی محصول عرضه می‌شود.
– پروتوتایپ: می‌تواند در مراحل اولیه توسعه به عنوان یک ابزار بررسی و تست استفاده شود.

در نهایت، استفاده از MVP برای کسب و کارها و استارتاپ‌ها زمانی مناسب است که بخواهند ایده‌ای را با کمترین هزینه و ریسک به بازار معرفی کنند، بازخوردهای واقعی دریافت کنند و بر اساس این بازخوردها به بهبود محصول خود بپردازند.