هرآنچه باید درباره تجربه کاربری (UX) سایت بدانید
امروزه بازاریابان بیش از هر زمان دیگری با اهمیت تجربه کاربری سایت روبرو شده‌اند. در واقع، اگر سوالی بازاریابان دیجیتال را به ستوه آورده باشد، همین درک و تعریف UX است. این موضوع به نقطه‌ای رسیده است که اصطلاح «تجربه کاربری» در هر مکانی و از زبان هر فردی بسیار شنیده می‌شود. اما تجربه کاربری سایت چیست که هم افراد حرفه‌ای و هم غیرحرفه‌ای تا این اندازه آن را مورد تاکید قرار می‌دهند. واقعیت این است که UX بسیار سردرگم کننده است، چون این اصطلاح می‌تواند، حتی در خود جامعه تجربه کاربری، چند تعریف متفاوت داشته باشد.
فرض کنید که یک سایت تجاری، صفحه فرود یا وبلاگ دارید. در هر حال، آن را با هدف خاصی راه‌اندازی کرده‌اید، چه فروش محصول ویژه‌ای باشد یا ارائه خدمات و غیره. اما امور به شیوه‌ای که برنامه‌ریزی کرده‌اید، پیش نمی‌رود. یعنی وقتی که گوگول آنالیتیکس را بررسی می‌کنید، متوجه می‌شوید که آمار بازدید سایت خوب است، اما بازدیدکنندگان کارهای مورد نظر شما را انجام نمی‌دهند. این یکی از مواردی است که در آن با کاربرد تجربه کاربری سایت مواجه می‌شوید، یعنی اگر تلاش بیشتری برای بهبود این موضوع کنید، می‌توانید موفقیت خوبی در افزایش نرخ تبدیل سایت به دست آورید.
تجربه کاربری سایت (UX) چیست؟
در پاسخ به سوال UX سایت چیست، باید بگوییم که تجربه کاربری (UX) سایت شامل تمام تعامل‌های کاربر با سایت شما می‌شود. این اصطلاح، در واقع، به تجربه شخصی و روانی بازدیدکنندگان از استفاده از سایت اشاره می‌کند. اگر سایت شما اصلی‌ترین لنگرگاه تمام تلاش‌های بازاریابی دیجیتال شما باشد، پس طراحی یک تجربه کاربری سایت عالی نیازمند شناخت، درک و حل مشکلات کاربران سایت است.
اجازه دهید پاسخ خود به سوال تجربه کاربری سایت چیست را با یک مثال توضیح دهیم. یک سایت تجاری را در نظر بگیرید. در صورتی که فرایند خرید از چنین سایتی از دید کاربر پیچیده و نیازمند زمان زیاد باشد، این سایت از UX خوبی برخوردار نیست. حال سایت رقیبی را فرض کنید که فرایند خرید را تسهیل کرده است، طوری که مشتری در چند مرحله ساده خرید خود را انجام می‌دهد. همین موضوع، به احتمال زیاد، مشتری را به انتخاب و خرید از سایت دوم ترغیب می‌کند، چون تجربه کاربری مطلوبی از آن داشته است.
توجه کنید که اگرچه کاربردی بودن محصول یا خدمات هنوز هم اهمیت خود را دارد، اما موفقیت شما به شدت به UX سایت هم وابسته است. در مجموع، هرچه کاربران تجربه بهتری از سایت شما داشته باشند، احتمال انتخاب محصول یا خدمات شما افزایش خواهد یافت. فراموش نکنید که تجربه کاربری می‌تواند نقطه تمایز و برتری سایت شما نسبت به رقبا باشد.
در اینجا باید به این نکته اشاره کنیم که هر سایتی به یک طراح UX نیاز دارد، یعنی فردی که بتواند نیازهای کاربر سایت شما به درستی تشخیص دهد و زمینه ایجاد تجربه کاربری مثبت را فراهم آورد. چنین فردی باید مهارت‌های پایین را داشته باشد:
- در ایجاد پرسونا، داستان‌ها، نقشه سایت، استوری بورد و نمونه‌های اعلا تبحر داشته باشد.
- توانایی برنامه‌ریزی و اجرای آزمایش کاربر (user testing) و ارزیابی‌های فرمال را داشته باشد.
- قادر به بازگو کردن وظایف شما مطابق داده‌های آزمایش کاربر و بازخوردهای کیفی باشد.
- در اصول طراحی تعاملی و معماری اطلاعات تبحر داشته باشد.
- توانایی تبدیل اهداف و داده‌ها به تجربه دیجیتال را داشته باشد.
چنین فردی نه تنها می‌تواند به سوالات شما و تیم‌تان درباره تجربه کاربری سایت چیست، پاسخ درست و قانع‌کننده‌ای بدهد، بلکه UX مطلوبی را برای سایتتان نیز طراحی خواهد کرد. دلیل این است که مواردی مانند مفید بودن، قابل استفاده بودن، مورد پسند بودن، در دسترس بودن، معتبر بودن، ارزشمند بودن و غیره را به طور کامل مدنظر قرار خواهد داد.
پیاده سازی اصولی تجربه کاربری سایت
در صورتی که قصد پیاده‌سازی اصولی UX سایت را دارید، باید نکات مختلفی را در نظر بگیرید. در این بخش چند توصیه مهم را در ارتباط با طراحی و پیاده‌سازی تجربه کاربری با شما در میان می‌گذاریم.
وحدت را در برندینگ رعایت کنید
واضح است که تعدادی از بازدیدهای سایت خود را از سایر رسانه‌های متعلق به برندتان دریافت می‌کنید. پس بازدیدکننده هرگز نباید در تشخیص سایت، ایمیل، شبکه اجتماعی و غیره برند شما دچار سردرگمی شود. بنابراین، سایت، ایمیل، اپلیکیشن و حتی ابزارهای آفلاین مورد استفاده باید از لوگو و رنگ‌های خاص برند شما استفاده کنند. به این صورت، پیدا کردن شما برای کاربر تسهیل خواهد شد.
از CTA واضح و جذاب استفاده کنید
ممکن است UX رضایت‌بخشی را طراحی کرده باشید، اما اگر از Call to Action مطلوبی استفاده نکنید، احتمالاً بازدیدکنندگان سایت نخواهند دانست که باید چه کاری انجام دهند. پس هر صفحه‌ای باید CTA خود را داشته باشد که امکان کلیک کردن فوری را بدون جستجوی زیاد برای کاربر فراهم آورد. این یعنی CTA باید در نقطه مناسب، با رنگ روشن و بدون همپوشانی با سایر عناصر صفحه طراحی شود، طوری که کاربر بتواند به سادگی آن را پیدا کند.
در تولید محتوا بر مشتریان خود تمرکز کنید
ایجاد سایت در هر زمینه‌ای به تولید محتوا نیاز دارد. در نظر داشته باشید که تمام عناصر سایت باید با در نظر گرفتن پرسونای مشتریان یا بازدیدکنندگان طراحی شوند. توجه کنید که تمام موارد پایین باید بر اساس لید و اولویت‌های مشتری طراحی شوند:
- انتخاب کلمات کلیدی
- انتخاب رنگ‌ها
- محتوا
- طراحی تعاملی کاربر با محتوا
توجه کنید که شاید در هنگام ایجاد محتوای ویژه برای کاربر به تمام این موارد پاسخ نداده باشید، چون در این نقطه به آزمایش و خطا نیاز دارید.
از ابزارهای مناسب برای درک رفتار کاربر استفاده کنید
احتمالاً استفاده از Google Analytics و Search Console تصویر کاملی را به شما نخواهد داد. برای این منظور، به ابزارهای دیگری از قبیل heatmaps نیاز دارید. Heatmaps نمایش دیداری روش تعامل کاربران با محتوای سایت شما را ارائه می‌دهد. می‌توانید به کمک تصویربرداری حرارتی تشخیص دهید که کاربر ماوس خود را در کجا نگه داشته است، روی کدام تصاویر کلیک کرده است، با کدام انیمیشن تعامل داشته است و تا کجای صفحه را مشاهده کرده است. این اطلاعات می‌توانند در بهبود تجربه کاربری سایت کمک قابل توجهی به شما کنند.
یادگیری تجربه کاربری سایت
باید در پاسخ به سوال تجربه کاربری سایت چیست این نکته را اضافه کنیم که موضوع اصلی UX مردم و بازدیدکنندگان هستند نه طراحی. این حوزه به توصیف احساسات مردم در تعامل با سایت اختصاص دارد. بنابراین، باید ابعاد مختلفی را در هنگام یادگیری تجربه کاربری در نظر داشته باشید. برای توضیح جنبه‌های مختلف این موضوع از مثال سایت یک بانک تجاری استفاده می‌کنیم. چنین سایتی باید جوانب پایین را در نظر داشته باشد:
- فایده خاصی داشته باشد: این سایت خدماتی مانند انجام امور به کمک شماره حساب را ارائه می‌دهد – برای مثال، پرداخت قبوض.
- قابل استفاده باشد: وقتی که شماره حساب خود را مرور می‌کنید، اطلاعات صحیح و قابل جستجو هستند. برای مثال، می‌توانید به سادگی برداشت‌ها و واریزی‌های خود را مشاهده کنید. به عبارت دیگر، سایت به همان شیوه‌ای که شما می‌خواهید و در هر مکان و زمانی پاسخ‌گو است.
- کاربرپسند باشد: رابط کاربری تاثیر زیادی بر تسهیل مدیریت امور مالی مشتریان دارد. برای مثال، دیگر لازم نیست به صورت حضوری به شعبه بانک مراجعه کنید.
- در دسترس باشد: سایت در هر زمان و مکانی در دسترس است و نقص‌های دیداری یا سایر نقص‌ها و کمبودها را ندارد.
- معتبر و ایمن باشد: تمام جوانب ایمنی در طراحی سایت رعایت شده‌اند. برای مثال، بهتر است وقتی که روی علامت ضربدر مرورگر کلیک کردید، فرایند خروج ایمن از سایت به صورت خودکار انجام شود.
- به راحتی پیدا شود: وقتی که مشتری، برای مثال، به یک کارت اعتباری جدید نیاز دارد، درخواست‌ها و اقدام آنلاین می‌توانند کمک زیادی به او کنند. بنابراین، سایت به این ویژگی‌ها مجهز شده است.
اگر می‌خواهید بدانید که تجربه کاربری سایت چیست و قصد یادگیری آن را دارید، باید بدانید که این مولفه‌ها تاثیر زیادی بر تجربه کاربری سایت دارند. بنابراین، توصیه می‌کنیم در هنگام یادگیری UX به آنها توجه ویژه‌ای داشته باشید. فراموش نکنید که آنچه در این بخش گفته شد در مورد انواع سایت‌ها صادق است و محدود به مثال مورد استفاده نمی‌شود.
نکات مهمی که باید برای تجربه کاربری (UX) سایت در نظر داشته باشیم
اکنون که می‌دانید UX سایت چیست و باید به چه جنبه‌هایی از آن توجه کنید، بهتر است با نکات مهمی که باید در نظر داشته باشید نیز آشنا شوید تا با موفقیت پروژه‌های تجربه کاربری (UX) را انجام دهید. در این بخش چند نکته مهم را در این باره توضیح می‌دهیم.
اجازه دهید سایت فضای خالی داشته باشد
شاید شکایت کنید که سایت شما فضای خالی زیادی دارد و باید از این فضا برای تبلیغات بیشتر استفاده کنید. اما توجه کنید که داشتن فضای خالی برای هر طرح خوبی ضروری است. به این صورت، نه تنها اعتبار محتوای سایت افزایش می‌یابد، بلکه کاربران بر عناصر پیرامون متن اصلی سایت متمرکز می‌شوند.
از سنت‌ها پیروی کنید
بهتر است در طراحی تجربه کاربری سایت خود از بعضی از سنت‌ها پیروی کنید. چرا؟ چون مردم به این سنت‌ها عادت کرده‌اند. بنابراین، از آنها به نفع خود استفاده کنید. توجه داشته باشید که این به معنی راه ندادن به خلاقیت در کار نیست، بلکه شما انتظارات معمول کاربران را در نظر گرفته‌اید. تجربه کاربری سایت چیست؟ پاسخ دادن به انتظارات کاربران.
سرعت سایت خود را افزایش دهید
انتظار طولانی در هنگام بارگذاری صفحات سایت تجربه خوشایندی نیست. امروزه استفاده از موبایل و سایر ابزارهای الکترونیک قابل حمل بسیار گسترش یافته است؛ بنابراین، مخاطب ممکن است با هر وسیله‌ای به سایت شما وارد شود. توجه کنید که یکی از انتظارات کاربران سرعت مطلوب سایت برای دسترسی به محتوای مورد نظرشان است.
سلسله مراتب دیداری و تایپوگرافی را رعایت کنید
لازم است متن در محتوای سایت به سادگی قابل تشخیص باشد تا خوانایی بهبود یابد. معمولاً چهار سطح برای این منظور در نظر گرفته می‌شود:
- تایتل اصلی (Title)
- عناوین (H2)
- زیرعناوین (H3)
- متن بدنه
علاوه بر این، چند روش دیگر برای ایجاد سلسله مراتب دیداری وجود دارند. برای مثال، به موارد پایین توجه کنید:
- سایز فونت‌ها
- رنگ‌ها
- جایگذاری‌ها
- تنوع
به عنوان مثال، متن‌های مهم‌تر معمولاً برجسته‌تر، تیره‌تر و بزرگ‌ترند. لازم است از برجستگی متن، همراه با کاهش اهمیت آن، کاسته شود.
لینک‌ها باید وضوح کافی را داشته باشند
وقتی که لینکی را در یک صفحه قرار می‌دهید، یعنی می‌خواهید بازدیدکنندگان روی آن کلیک کنند. پس مطمئن شوید که لینک‌ها به سادگی قابل تشخیص هستند. امروزه، کاربران اینترنت معمولاً یک متن آبی‌رنگ و زیرخط‌دار را به عنوان لینک شناسایی و روی آنها کلیک می‌کنند. پس توصیه می‌کنیم از این سنت بهره ببرید تا همان تجربه کاربری مدنظر را برای بازدیدکنندگان خود ایجاد کنید.
واژه‌های غیرضروری را حذف کنید
واقعیت این است که مردم محتوا را مطالعه نمی‌کنند، بلکه آن را اسکن می‌کنند. بنابراین، بهتر است محتواهایی را که به احتمال زیاد نادیده گرفته خواهند شد، حذف کنید. از خود بپرسید که کدام بخش از محتوا بیشترین اهمیت را برایتان دارد و کدام بخش باید مورد توجه بازدیدکنندگان قرار گیرد. وقتی که پاسخ را یافتید، لازم است تمام آنچه را که تاثیری بر تصمیم‌گیری بازدیدکنندگان ندارند، از تجربه کاربری سایت خود حذف کنید. همچنین، سعی کنید از محتواهای تصویری، اینفوگرافی، ویدیو و گیف‌ها استفاده لازم را ببرید.
انسجام صفحات سایت را حفظ کنید
انسجام یعنی اینکه تمام عناصر و مولفه‌ها با همدیگر سازگار باشند. این یعنی اندازه عناوین، انتخاب فونت، رنگ‌بندی، سبک دکمه‌ها، فضاهای خالی، عناصر طراحی، سبک‌های بصری، انتخاب تصاویر و غیره باید با یکدیگر همخوانی داشته باشند. در صورتی که می‌خواهید تجربه کاربری سایت مطلوبی طراحی کنید، لازم است انسجام میان و درون صفحات را رعایت کنید.
جمع‌بندی
امروزه تجربه کاربری سایت چیست، سوال بسیاری از افراد مختلف است. در واقع، اهمیت این موضوع به اندازه‌ای است که هم حرفه‌ای‌ها و هم غیرحرفه‌ای‌ها به دنبال پاسخ آن هستند. در این مطلب شما را با جوانب مختلفی از تجربه کاربری آشنا کردیم. واقعیت این است که اگر می‌خواهید موفقیت تجاری در فضای مجازی را تجربه کنید، نه تنها باید بدانید که UX سایت چیست، بلکه باید نکاتی را که در اینجا با شما در میان گذاشتیم، به طور کامل در نظر بگیرید.
