Full stack چیست و به چه کسی برنامه نویس فول استک می‌گویند؟

احتمالا شما هم نام برنامه نویس فول استک به گوشتان خورده است. در این مقاله از پارسکدرز با مهارت‌های مورد نیاز برنامه‌نویسان فول استک آشنا خواهیم شد و در ادامه به مزیت‌ها و معایب برنامه نویسی Full Stack خواهیم پرداخت.

فول استک چیست؟

به طور کلی در روند طراحی و راه اندازی وب‌سایت‌ها، افراد مجرب و متخصصی در دو قسمت ظاهر و سرور برای وب‌سایت‌ها طراحی و برنامه‌نویسی می‌کنند. بنابراین برای ساخت یک سایت، اصولا ما به ۲ فرد متخصص نیاز داریم؛ از یک سو فرد متخصصی که بتواند ظاهر وب‌سایت را به کمک تکنولوژی‌هایی مانند HTML, CSS, Javascript و… طراحی کند.

در کنار آن، به فرد متخصص دیگری نیاز است که بتواند کدهای بک اند و سمت سرور را با زبانی مانند PHP بنویسد و به پایگاه داده (دیتابیس) متصل کند و در نهایت اطلاعات را از دیتابیس بخواند و اطلاعات جدید را وارد آن کند. اما در مقابل، برنامه‌نویسان Full Stack افرادی هستند که می‌توانند به صورت منفرد فرایند ساخت یک سرویس آنلاین با کیفیت را انجام بدهند.

برنامه‌نویس فول استک کیست؟

برنامه‌نویسان Full Stack عموما در یکی از شاخه‌های مربوط به طراحی و راه اندازی وب سایت، تجربه و مهارت بیش‌تری دارند. در واقع یک برنامه‌نویس فول استک با ابتکارات هنری بیش‌تری که از خود بروز می‌دهد، می‌تواند رابط های کاربری (UL ) خلاقانه و زیباتری خلق کند. در مقابل، ممکن است فرد دیگری در جایگاه برنامه‌نویس سمت سرور، بتواند الگوریتم‌های پیچیده و کدهای بسیار خوبی بنویسد.

بنابراین افراد متخصصی که عنوان Full Stack Developer را به آن‌ها اطلاق می‌کنیم، در نهایت در یکی از حوزه‌های مربوطه قوی‌تر، مجرب‌تر و خلاق‌تر هستند. بنابراین اکنون می‌توانیم برنامه نویس فول استک را در یک گزاره‌ی ساده تعریف کنیم: برنامه ‌نویس فول استک کسی است که از ابتدا تا انتهای پروژه‌ی طراحی و ساخت یک وب‌سایت را از لحاظ داینامیک تا بک اند، به تنهایی بر عهده گرفته و انجام می‌دهد.

همواره این احتمال وجود دارد که یک برنامه‌نویس فول استک، در هر دو زمینه‌ی طراحی وب و سمت سرور بتواند کیفیت قابل قبولی را ارائه کند. برای رسیدن به چنین نقطه‌ای، یک برنامه‌نویس فول استک لزوما باید از مهارت‌های متنوع این زمینه، برخوردار باشد، تا از این طریق بتواند یک پروژه را به تنهایی به سرانجام برساند.

در نهایت هر مجموعه فعالی در زمینه برنامه‌نویسی، به طور قطع نیاز به یک برنامه‌نویس فول استک خواهد داشت؛ کسی که صفر تا صد یک برنامه کامپیوتری، وب‌سایت‌های اینترنتی و نرم‌افزارهای موبایلی را سامان بدهد. با این وصف برنامه‌نویس فول استک، برنامه‌نویس ارشد هر مجموعه‌ای است که هر دو بخش اساسی طراحی یک وب‌سایت یعنی بخش‌های Back end و Front end را مدیریت می‌کند.

چگونه یک برنامه‌نویس فول استک شویم؟

در این بخش از مقاله، قصد داریم راهکارهای تبدیل شدن به یک برنامه‌نویس فول استک را تشریح کنیم. برای تبدیل شدن به برنامه‌نویس فول استک، در گام نخست باید از مهارت‌های مختلف این حوزه درک صحیحی داشته باشید، به گونه‌ای که کارفرما بتواند پروژه را از ابتدا تا انتها، منفرداً به دست شما بسپارد. در این راستا برخورداری از توانایی کدنویسی و توسعه‌ پروژه در فرانت اند و بک اند از جمله الزامات به‌شمار می‌رود.

البته فول استک شدن به این مفهوم نیست که شما می‌بایست به تمام زبان‌ها و فریم ورک‌های فرانت اند و بک اند به طور کامل مسلط باشید. در واقع کافی است که با برخورداری از یک درک صحیح از مهارت‌های لازم، توان اجرای پروژه را پیدا کنید. در عین حال، برای جذب کارفرماها در این بازار رقابتی، نیاز خواهید داشت، همواره دانش فنی خود را بالا ببرید و این قابلیت را در خودتان پرورش بدهید ‌که با تمام زبان‌ها و فریم ورک‌های متنوع، پروژه‌ای را به انجام برسانید.

بیشتر بخوانید: برنامه نامه نویس فریلنسر کیست و چگونه برنامه نویس فریلنسر و دورکار شویم؟

مهارت‌ها و ویژگی‌های یک برنامه‌نویس فول استک Full stack Developer

مهارت‌ها و دانش‌های برنامه‌نویس فول استک‌ یا همان Full stack Developer در چند مهارت محدود خلاصه نمی‌شود و او نیاز به دانشی بسیار جامع خواهد داشت. عوامل موفقیت یک برنامه‌نویس فول استک، شامل تجربه‌ و دانش بالا و توانایی‌ها و مهارت‌های بیش‌تر او خواهد بود. اما در عین‌ حال مهارت‌هایی ضروری نیز در این میان وجود دارد که شما به عنوان یک فول استک دولوپر باید توجهی ویژه به آن‌ها داشته باشید. در ادامه این مهارت‌های ضروری را به شکلی اجمالی معرفی خواهیم کرد.

آشنایی با زبان‌های مختلف برنامه‌نویسی

در دنیای برنامه‌نویسی، قاعده این است که یک برنامه‌نویس فول استک بتواند با چند زبان برنامه‌نویسی کار کند. این زبان‌های برنامه‌نویسی شامل مواردی همچون PHP، پایتون، جاوا، جاوا اسکریپت و غیره است. در این‌جا منظور از کار کردن با زبان‌های مختلف برنامه‌نویسی، به معنای تسلط کامل بر تمام این زبان‌ها نیست. در واقع فقط کافی است که برنامه‌نویس فول استک دانشی استاندارد، نسبی و کاربردی بر روی ساختار، گرامر ، طراحی و پیاده‌سازی پروژه‌ها با چند زبان مختلف داشته باشد. برای نمونه اگر شما قصد دارید در زبان جاوا اسکریپت فول استک شوید، الزامی است که بر روی خود این زبان، ES6، نود جی اس و در نهایت فریم ورک‌های مختلف جاوا اسکریپت تسلط کافی داشته باشید.

مهارت استفاده از فریم ورک‌ها و کتابخانه‌ها

شما باید به عنوان یک برنامه‌نویس فول استک صفر تا صد یک پروژه را طراحی و اجرا کنید. بنابراین برای تسریع فرآیند کارتان نیاز به برخی از ابزارهای آماده خواهید داشت. با این وصف یک فول استک دولوپر باید بتواند با فریم ورک‌ها و کتابخانه‌های متنوعی کار کند تا تکرار برخی مراحل جلو سرعت انجام پروژه را نگیرد. برای نمونه یک برنامه‌نویس فول استک در کنار تسلطی نسبی به زبان‌های برنامه‌نویسی مختلف، بهتر است با کتابخانه‌ها و فریم ورک‌های متنوعی مانند Bootstarp، فاندیشن، جی کوئری، Angular و غیره نیز آشنایی داشته باشد.

قابلیت برنامه‌نویسی فرانت اند

پیش‌تر توضیح داده‌ایم که فرانت اند به بخش ظاهری سایت گفته می‌شود که پیش چشم کاربر قرار دارد و از طریق این بخش است که کاربر از خدمات وب‌سایت استفاده می‌کند. بنابراین یک Fullstack Developer باید بتواند از طریق کار کردن با تکنولوژی‌های مختلف سمت کاربر مانند HTML ، CSS ، و جاوا اسکریپت و امثال این‌ها بخش فرات اند را سر و سامان بدهد و مدیریت نماید. همچنین آشنایی با پیش پردازنده‌هایی مانند Sass و Less برای برنامه‌نویس فول استک الزامی است. در نهایت برخورداری از مهارت کار کردن با کتابخانه‌ها و فریم ورک‌هایی مانند Jquery و Angular نیز از جمله الزامات یک برنامه‌نویس فول استک برای ساخت بخش فرانت اند به شمار می‌رود.

قابلیت برنامه‌نویسی سمت سرور

گام دوم برای ایجاد یک وب‌سایت، بعد از آن که ظاهر سایت را طراحی و سامان داده شد، مرحله پیاده‌سازی منطق و عملکردهای مختلف آن است. در حقیقت به کمک بخش فرانت اند تعامل کاربر با سایت به سرور می‌رود و پس از پردازش‌های مورد نیاز به مرورگر بازمی‌گردد. اصولا سمت سرور با زبان‌های برنامه‌نویسی همچون PHP ، پایتون، روبی و جاوا اسکریپت نوشته می‌شود. تمام فرآیند برنامه‌نویسی سمت سرور که شرح داده شد، بر عهده برنامه‌نویس فول استک است که باید بتواند Logic و عملکردهای سایت را به خوبی پیاده‌سازی کند.

مهارت انجام کار با دیتابیس‌ها

محصولات یا پروژه‌های مختلف، به منظور کار با داده‌ها، مانند فرآیندهای دریافت، ذخیره، آپدیت و یا حذف اطلاعات به یک دیتابیس یا همان پایگاه داده نیاز خواهد داشت. شما به عنوان برنامه‌نویس فول استک باید بتوانید دست‌کم با یک یا دو پایگاه داده مطرح کار کنید. برخی از مطرح‌ترین دیتابیس‌های موجود در دنیا را در ادامه نام می‌بریم. اکنون دیتابیس‌هایMySQL، MongoDB ، PostgerSQL و NoSQL از جمله دیتابیس‌های مطرح در جهان به شمار می‌روند.

آشنایی با اصول و مهارت‌های طراحی

توجه به این‌ نکته بسیار ظریف ضروری است که کار یک برنامه‌نویس فول استک فقط در برنامه‌نویسی، کار با دیتابیس‌ها و مسائل فنی مشابه خلاصه نمی‌شود‌. اگرچه اصولا کارفرماهای کمی انتظار طراحی از یک برنامه‌نویس فول استک را دارند، اما برخورداری از دانش و مهارت طراحی و خلاقیت‌های گرافیکی، می‌تواند برای یک فول استک دولوپر پوئن مثبت بسیار برجسته‌ای به شمار آید. البته نه به این معنا که یک برنامه‌نویس فول استک باید لزوما در حد یک طراح حرفه‌ای، به فرآیند طراحی اشراف داشته باشد؛ در واقع در این حد که با اصول طراحی، رابط کاربری، تجربه کاربری و حداقل یک نرم‌افزار گرافیکی آشنا باشد کافی خواهد بود.

برخورداری از مهارت‌های فردی

شما به عنوان یک برنامه‌نویس فول استک باید مهارت‌های سخت قابل توجهی داشته باشید. اما منظور از مهارت‌های سخت چیست؟ در واقع مجموع مهارت‌ها و ویژگی‌هایی که تا کنون پیرامون مهارت‌های یک فول استک دولوپر مطرح کردیم، شامل مهارت‌های سخت می‌شوند. اما در کنار این‌ها شما نیاز به برخی مهارت‌های نرم نیز دارید. مهارت‌هایی که به ارتقاء شغلی شما کمک خواهند کرد. این مهارت‌های نرم موارد متعددی را شامل می‌شود که برآیندی از تواناهایی‌های شخصی شما خواهند بود؛ مهارت‌هایی مانند مدیریت زمان، توسعه فردی، ایجاد روابط اجتماعی قوی با دیگران و چیزهایی از این قبیل. اگر مهارت‌های نرم شما پررنگ و برجسته باشد، شما یک برنامه‌نویس فول استک برتر و انعطاف‌پذیر خواهید شد.

میانگین درآمد توسعه دهنگان فول استک

به طور کلی حقوق تمام برنامه‌نویسان فول استک بسته به توانایی و تجربه کاری آن‌ها، در کشورهای مختلف، متفاوت است. سطح‌بندی برنامه‌نویسان فول استک شامل سطوح entry-leve ، mid-career یا senior است. بر اساس آمارها اکنون برنامه ‌نویسان فول استک در کشور سوییس دارای بالاترین درآمد هستند که 83000 دلار در سال است. پس از آن به ترتیب کشورهای نروژ با 72000 دلار، کشور دانمارک با 70000 دلار و سوئد و آلمان با حدود 60000 دلار در رتبه‌های بعدی بیش‌ترین درآمد برای شغل برنامه‌نویسی فول استک قرار دارند. اما در کشور ما نیز اگر مروری بر سایت‌های استخدامی مانند جابینجا و کوئرا و امثال آن‌ها داشته باشیم، در نهایت از برآیند و معدل مبالغ پیش‌نهادی برای برنامه‌نویسان فول استک به میانگین درآمد 18 تا 25 میلیون تومان خواهیم رسید.

در آخر باید به این‌ نکته نیز اشاره کنیم که میانگین درآمد برنامه‌نویس فول استک، از جهتی نیز بستگی به نوع استخدام او دارد. اصولا برنامه نویس فول استک می‌تواند از طریق استخدام در شرکت‌های برنامه‌نویسی، فریلنسری، همکاری با تیم‌های استارتاپ، فروش قالب و تدریس در حوزه برنامه‌نویسی کسب درآمد داشته باشد.

مزیت های برنامه نویسی فول استک Full Stack Developer

اکنون که با کلیات فول استک و شرایط و ویژگی‌های یک برنامه‌نویس فول استک آشنا شدید، بهتر است اندکی نیز پیرامون مزایا و معایب Full Stack Developer به عنوان یک موقعیت شغلی بپرداریم. اصولا فول استک بودن، می‌تواند برای فرد مزایای بسیاری را در پی داشته باشد. اولین مزیت قرار گرفتن در دسته‌ی برنامه‌نویسان فول استک، این است که همواره شغل‌های زیادی پیش روی شما قرار خواهد گرفت؛ مهارت جامع این افراد در حوزه طراحی، کدنویسی و سمت سرور از عوامل فراوانی شغل برای برنامه‌‌نویسان فول استک است.

مزیت دیگری که شغل برنامه‌نویسی فول استک برای افراد دارد، دستمزد و دریافتی بسیار بالای این تخصص در ازای پروژه‌هایی است که بر عهده می‌گیرند. در واقع فول استک‌ها در قیاس با دیگر برنامه‌نویسان از حقوق و دریافتی به مراتب بالاتری برخوردارند.

معایب برنامه نویسی فول استک Full Stack Developer

پیش‌تر توضیح داده‌ایم که یک برنامه‌نویس فول استک، برای پیشبرد اهداف پروژه‌ی محوله، باید درک درستی از مهارت‌های مختلف داشته باشد. همین نکته می‌تواند پاشنه‌ی آشیل فول استک نیز به شمار آید. در واقع در اغلب مواقع، برنامه‌نویسان فول استک به دلیلی که ذکر کردیم، دائره‌المعارفی از مهارت‌های متنوع‌اند اما در هیچ کدام از آن‌ مهارت‌ها به شکل کاملی متخصص نیستند.

دانش عمومی این افراد در حوزه‌ کاری‌ خودشان بسیار بالا و دانش تخصصی‌شان در این حوزه معمولا حد متوسطی دارد. نکته دیگری که به عنوان یکی از معایب برنامه‌نویس Full Stack بودن می‌توان در این‌جا مطرح کرد، بار مسئولیت سنگین پروژه‌های محوله به این افراد است. صفر تا صد اجرای یک پروژه طراحی و پیاده‌سازی سایت بر عهده‌ی برنامه‌نویس فول استک است و بنابراین مسئولیت دشوار و چالش برانگیزی از سوی کارفرما متوجه این افراد خواهد بود.

آموزش برنامه‌نویسی فول استک

اصولا انتخاب مسیر برای هر دوره‌ آموزشی، تابعی از علایق، شرایط و زمان‌بندی‌های هر کارآموزی خواهد بود. اما توان یادگیری انسان به صورت بالقوه، نامحدود است، بنابراین نباید از ورود به هیچ فرآیند آموزشی ترس داشته باشید. در واقع شما باید به عنوان یک توسعه دهنده فول استک همواره میزان مهارت‌ها و ابزارهای کاری خودتان را افزایش بدهید‌. برای نمونه اگر بر مبنای فهرست زیر برای گذراندن آموزش جامع برنامه‌نویسی فول استک اقدام کنید، یقین بدانید در مسیر ارتقاء و پیشرفت گام برداشته‌اید و آینده شغلی درخشانی در پیش خواهید داشت و از بهترین توسعه‌دهندگان فول استک خواهید بود.

• HTML –CSS
• آموزش جاوا اسکریپت
• آموزش نرم افزارهای تکمیلی ویژه راشد (Bootstrap, React, Angular)
• C#
• PHP
• تسلط به مباحث پایگاه داده
• ایجاد یک پروژه تحت فریم ورک Laravel یا ASP.Net
• پیاده سازی پروژه و تست نرم افزار

اگرچه کسب مهارت در مباحث مختلف، روند فوق‌العاده‌ای برای توسعه دهندگان FullStack خواهد بود، اما برای دستیابی به چنین کیفیتی، نباید گمان کنید که با گذراندن دوره‌های آموزشی مهارت‌های مختلف، این مهم ممکن خواهد شد. شما می‌توانید در یک زمینه‌، فرآیند یادگیری را آغاز کنید و در آن مبحث ویژه در حد کمال حرفه‌ای شوید. آنگاه یقینا مجموعه‌های فعال شما را جذب خواهند کرد.

از آن‌ پس در همان زمینه، به طور روزافزونی پیشرفت خواهید داشت و این روند تا همین‌جا یک موفقیت بزرگ محسوب می‌شود. بعد از مدتی نیز می‌توانید به زمینه‌های دیگر ورود کنید و در آن‌ها هم آموزش ببینید و فعالیت داشته باشید. با این اوصاف این مهم نیست که شما در چند زمینه آموزش دیده‌اید، مهم این است که در کدام زمینه و حرفه، به تسلط کافی و استانداردی رسیده‌اید.

جمع‌بندی

در پایان این مطلب باید اشاره کنیم که برای تبدیل شدن به یک برنامه نویس فول استک، نباید مانند پرنده‌ای بی‌قرار از شاخه‌ای به شاخه‌ دیگر بپرید. در واقع در هر زمینه‌‌ای که وارد شدید و وقت صرف کردید، در همان زمینه نیز به تلاش خودتان ادامه دهید. آنگاه پس از رسیدن به یک تسلط نسبی، فرآیند آموزشی تازه‌ای را تجربه کنید.

این همان فرمول طلایی است که شما را به یک توسعه دهنده فول استک موفق تبدیل خواهد کرد. در این صورت یقیناً موقعیت‌های شغلی بیش‌تر و درآمد بالاتری هم در انتظار شما خواهد بود، زیرا در شغل برنامه نویسی، شما به اندازه‌ کیفیت مهارت‌هایی که دارید، درآمد خواهید داشت.

ارسال شده در 08 مرداد 1401