معرفی زبان جاوا اسکریپت (JavaScript)
یکی از انواع زبان‌های برنامه‌نویسی شی‌گرا که بین برنامه‌نویس‌ها و طراحان وب طرفداران زیادی دارد، جاوا اسکریپت است. زبان برنامه‌نویسی جاوا اسکریپت که به لاتین JavaScript است و در بین کدنویس‌ها با مخفف این کلمه یعنی JS شهرت دارد، جزو زبان‌های سطح بالا به شمار می‌رود. این زبان را تفسیری می‌نامند و به صورت داینامیک از آن استفاده می‌کنند.
با زبان جاوا اسکریپت (JavaScript) می‌توانید برای بیشتر پلتفرم‌ها برنامه‌نویسی کنید، این زبان در نوشتن برنامه‌های مخصوص سرمت سرور، اپلیکیشن‌های موبایلی یا بازی‌ها و نرم‌افزارهای تحت دسکتاپ کاربرد دارد. کدنویس‌ها از این زبان بیشتر به منظور توسعه وب استفاده می‌کنند. این زبان برنامه‌نویسی یک زبان قدرتمند است که در تبدیل صفحات استاتیک وب به صفحات پویا بسیار کاربردی است. اگر می‌خواهید بدانید زبان جاوا اسکریپت چیست و اطلاعات بیشتری در مورد آن به دست آورید، حتما تا انتهای این مقاله همراه ما باشید.
جاوا اسکریپت چیست؟
به وسیله زبان برنامه‌نویسی جاوا اسکریپت می‌توانید عناصر تعاملی مختلف را در صفحات وب ایجاد کنید، این فقط یکی از کاربردهای این زبان است که در ادامه در مورد آن‌ها بیشتر حرف می‌زنیم. جاوا اسکریپت بر پایه کدهای HTML کار می‌کند و دارای کتابخانه‌های بسیاری است که روند کدنویسی را آسان می‌کنند، از جمله این کتابخانه‌ها می‌توان به جی‌کوئری اشاره کرد. شما می‌توانید در کنار زبان برنامه‌نویسی جاوا اسکریپت از سایر زبان‌ها نیز استفاده کند؛ هر چند امکان استفاده از این زبان به تنهایی نیز وجود دارد. اگر می‌خواهید صفحات وب‌سایت‌تان را آراسته و مرتب کنید یا اگر می‌خواهید بازی‌ها و اپلیکیشن‌های قدرتمندی بسازید، باید از زبان جاوا اسکریپت کمک بگیرید.
همانطور که در قبل گفتیم، این زبان سطح بالا است، پس به زبان انسان نزدیکی دارد و یادگیری آن نسبت به زبان‌های سطح پایین بسیار راحت‌تر خواهد بود.
منابع آموزشی مختلفی نیز در سطح اینترنت برای جاوا اسکریپت وجود دارند که از آن‌ها می‌توانید برای یادگیری هر چه بهتر آن استفاده کنید. همچنین گفتیم که جاوا اسکریپت (JavaScript) یک زبان سمت سرور است، در واقع این زبان در حالت عادی یک زبان سمت کاربر به شمار می‌رود ولی با استفاده از فریم ورک‌ها می‌تواند به عنوان زبان سمت سرور هم استفاده شود؛ از جمله این فریم ورک‌ها می‌توان به Node.JS و Express.JS اشاره کرد.
زبان جاوا اسکریپت از پس کارهای مختلفی بر می‌آید و ویژگی‌های زیادی دارد. مثلا می‌تواند مقادیر مختلفی را درون متغیرها ذخیره کند یا عملیات خاصی را روی رشته‌ها که در برنامه‌نویسی به (String) معروف هستند، ایجاد کند.
تاریخچه زبان برنامه‌نویسی جاوا اسکریپت
تاریخچه زبان برنامه‌نویسی جاوا اسکریپت به شرکت Netscape مرتبط می‌شود. در واقع یکی از کارکنان این شرکت به نام برندن ایچ زبان جاوا اسکریپت را در سال 1995 راه‌اندازی کرد. شرکت Netscape به منظور ایجاد صفحات جذاب‌تر در دنیای وب، به دنبال زبان برنامه‌نویسی کاملی می‌گشت. برندن ایچ این وظیفه را بر عهده گرفت تا یک زبان اسکریپتی بنویسد که از طریق آن بتوان کدهای HTML را ویرایش کرد. بالاخره آقای ایچ موفق شد و زبان جاوا اسکریپت را راه اندازی کرد که برای برنامه‌نویس‌ها و طراح‌های وب فوق‌العاده کاربردی و مثمر ثمر است.
پروسه نام‌گذاری زبان جاوا اسکریپت نیز جالب و شنیدنی است. اوایل نام این زبان جاوا اسکریپت نبود بلکه شرکت Netscape نام آن را Mocha گذاشت. بعدها این نام به Mona تغییر پیدا کرد اما طولی نکشید که Netscape این نام را هم برای این زبان برنامه‌نویسی جالب ندانست و آن را به LiveScript تغییر داد.
اما این نام هم همانطور که حالا مشخص است عمر زیادی نداشت و بعد از آن این زبان کدنویسی به جاوا اسکریپت تغییر نام داد.
شرکت Netscape قصد داشت زبانی را ایجاد کند که سینتکسی ساده‌تر از زبان جاوا دارد، از آن‌جا که زبان جاوا هم در زمان تولید این زبان اسکریپت‌نویسی رشد زیادی داشت و از محبوبیت بالایی برخوردار بود، نام‌گذاری آن به جاوا اسکریپت باعث شد تا محبوبیت زیادی به دست آورد و سهم بسیاری از بازار جاوا را به خود اختصاص دهد.
چگونه زبان جاوا اسکریپت کار می‌کند؟
زبان جاوا اسکریپت به صورت تفسیر یا همان مفسری کار می‌کند. در واقع این زبان کدها را خط به خط و به ترتیب پردازی می‌کند تا در نهایت برنامه‌ای که کدنویس می‌نویسد را اجرا کند. هر چند در زبان‌هایی که تفسیری هستند، روند اجرای برنامه کمی کند می‌شود؛ چرا که سیستم نیاز است خط به خط کدها را بررسی کند، اما با این حال از آن‌جا که زبان برنامه‌نویسی جاوا اسکریپت از ویژگی‌های مثبت زیادی برخوردار است، می‌توان از این نقص چشم‌پوشی کرد.
یکی از ویژگی‌های زبان جاوا اسکریپت در عملکرد و اجرای برنامه‌ها عدم نیاز آن به سیستم عامل است. از آن‌جا که کدهای این زبان به صورت همزمان و واسط تفسیرکننده اجرا می‌شود، پس نیازی به سیستم‌عامل هم ندارند.
برای اینکه کدهای زبان جاوا اسکرپت در مرورگرها اجرا شوند، نیاز به موتورها یا (Engine)های پردازشی زیادی دارید. مثلا در مرورگر اپرا یا گوگل کروم برای اینکه بتواند کدهای این زبان برنامه‌نویسی را اجرا کنید نیاز به موتور V8 دارید. برای فایرفاکس نیز نیاز به موتور SpiderMonkey، برای اینترنت اکسپلورر نیاز به موتورهای Trident و Chakra، برای مرورگر Edge نیاز به موتور ChakraCore و برای مرورگر سافاری نیاز به موتورهای Nitro و SquirrelFish دارید.
همانطور که می‌دانید، کامپیوتر و رایانه‌ها با زبان ماشین کار می‌کنند. به همین منظور موتورهایی که معرفی کردیم در مرحله اول پس از دریافت کدهای جاوا اسکریپت، آن‌ها را پردازش می‌کنند و سپس تبدیل به زبان قابل فهم برای ماشین خواهند کرد؛ پس از این کدهای این زبان به راحتی اجرا خواهند شد.
لازم به ذکر است که بدانید زبان برنامه‌نویسی جاوا اسکریپت به وسیله JavaScript Virtual Machine می‌تواند در انواع پلتفرم‌ها و سیستم‌های مختلف اجرا شود.
کاربردهای زبان جاوا اسکریپت
یکی از مهمترین کاربردهای زبان برنامه‌نویسی جاوا اسکریپت (JavaScript) در جان بخشیدن دوباره به وب‌سایت‌هایی است که زیبایی و جذابیت ظاهری خوبی ندارند. این زبان به وسیله کدهای مختلفی که دارد، به وب‌سایت‌های بی روح، روح می‌بخشد و آن‌ها را زیباتر می‌کند. همچنین این زبان باعث ایجاد تعامل با کاربران می‌شوند و از همین رو مورد استفاده بسیاری از برنامه‌نویس‌ها و طراحان وب قرار می‌گیرد.
به کمک زبان جاوا اسکریپت می‌توانید کارهای خلاقانه‌ای در وب‌سایت انجام دهید. مثلا در یکی از بخش‌های وب‌سایت می‌توانید سیستمی پیاده‌سازی کنید که با تغییر موس رنگ پس زمینه و المان‌های آن‌جا تغییر کند. همچنین به وسیله این زبان امکان گذاشتن زمان‌سنج و امکانات دیگری را هم در سایت خواهید داشت.
زبان برنامه‌نویسی جاوا اسکریپت دارای فریم ورک‌های مختلفی است. این فریم ورک‌ها به شما اجازه می‌دهند تا برای پلتفرم‌های مختلف برنامه‌سازی کنید. مثلا می‌توانید برای دسکتاپ یا موبایل برنامه‌ها و بازی‌های مختلفی را پیاده‌سازی کنید و از این طریق به درآمد برسید. اگر شما هم به بازی‌های آنلاین رایانه‌ای که با مرورگر انجام می‌شوند علاقه دارید، خبر خوب این است که امکان توسعه این بازی‌ها توسط این زبان امکان‌پذیر است.
زبان برنامه‌نویسی جاوا را می‌توان یک زبان فرانت‌اند به شمار آورد که روی جذابیت ظاهری وب‌سایت تاثیر زیادی دارد. همچنین امکان برنامه‌نویسی بک‌اند نیز با این زبان وجود دارد.
مزایا زبان جاوا اسکریپت
زبان برنامه‌نویسی جاوا اسکریپت برخی نقاط قوت دارد که آن را تبدیل به بهترین زبان برای طراحی وب می‌کنند. حالا در ادامه به بررسی این مزیت‌ها می‌پردازیم تا از آن‌ها آگاه شوید.
زبان برنامه‌نویسی جاوا اسکریپت بر اساس گزارش سایت stackoverflow در سال 2018 توانست عنوان محبوب‌ترین زبان کدنویسی را به خود اختصاص دهد
و از آن‌جایی که با استفاده از جاوا اسکریپت دیگر نیازی به کامپایلر نخواهید داشت، روند کدنویسی و اجرای آن‌ها برایتان راحت‌تر خواهد بود.
- از آن‌جا که زبان جاوا اسکریپت سطح بالا است و به منطق انسان نزدیکی دارد، به راحتی قابل آموزش است و با گذراندن چند کلاس آموزشی مختلف می‌توان به کدهای مختلف آن مسلط شد.
- سرعت بیشتر جاوا اسکریپت و همچنین سبک بودن آن نسبت به سایر زبان‌های کدنویسی، به محبوبیت آن می‌افزاید.
- با ارائه انواع کتابخانه‌ها مثل جی‌کوئری و انواع فریم ورک‌ها و ابزارهای مختلف، به شما در برنامه‌نویسی کمک می‌کند.
- از آنچه که این زبان را به عنوان زبان بومی مرورگرها به شمار می‌آورند پس کدهای آن توسط مرورگر بسیاری از کاربران قابل اجرا هستند.
- صفحات وب را از حالت استاتیک و خسته‌کننده به حالت پویا و تعاملی تبدیل می‌کند. این ویژگی جذابیت سایت را برای کاربران افزایش خواهد داد.
- هر عملی عکس‌العملی دارد و این مورد زبان برنامه‌نویسی جاوا اسکریپت (JavaScript) هم صدق می‌کند. در واقع برنامه‌نویسی می‌تواند با نوشتن کدهای مختلف سیستمی پیاده‌سازی کند که با هر عمل کاربر، سیستم به او عکس‌العمل نشان دهد.
معایب زبان جاوا اسکریپت
معایب زبان برنامه‌نویسی جاوا اسکریپت در برابر مزیت‌های آن ناچیز هستند اما با این حد اگر قصد یادگیری و ورود به بازار کار آن را داری، باید با آن‌ها آشنا شوید. در زیر به بررسی این مشکلات می‌پردازیم:
- اگر خطایی در هنگام کدنویسی رخ دهد، پیدا کردن دلیل این خطا سخت و مشکل است.
- اگر به منظور افزایش امنیت محدودیت‌هایی ایجاد شود، اسکریپت‌های زبان برنامه‌نویسی جاوا اسکریپت هم از کار خواهند افتاد و محدود می‌شوند.
- شما نمی‌توانید کدهای جاوا اسکریپت را در مرورگرهای قدیمی اجرا کنید.
- به هکرها این اجازه را می‌دهد تا در رایانه‌های هدف، کدهای مخربی به وجود آورند.
تفاوت بین زبان جاوا و جاوا اسکریپت
همین ابتدا باور غلطی که برای برخی افراد وجود دارد و جاوا اسکریپت را به عنوان زیر مجموعه‌ای از زبان جاوا می‌دانند را نقض می‌کنیم. این دو زبان هیچ ارتباطی با هم ندارند و جاوا اسکریپت که بر خلاف عقده برخی یکی از نوادگان جاوا است، هیچ شباهتی به این زبان برنامه‌نویسی ندارد. اولین تفاوتی که بین جاوا و جاوا اسکریپت وجود دارد، در ماهیت آن‌ها است. در واقع جاوا یک زبان برنامه‌نویسی شی‌گرا به شمار می‌رود در حالی که جاوا اسکریپت (JavaScript) یک زبان اسکریپت‌نویسی شی‌گرا است.
در قبل به این اشاره کردیم که در زبان برنامه‌نویسی جاوا اسکریپت نیازی به کامپایلر ندارید، اما زبان جاوا کاملا برعکس جاوا اسکریپت است و برای اجرا نیاز به کامپایلر دارد. پلاگین‌ها و ابزاری که موجب می‌شوند بتوانید از زبان جاوا اسکریپت استفاده کنید و کدهای آن را به کار ببرید نیز با پلاگین‌ها و ابزار مورد نیاز با جاوا متفاوت هستند.
به عنوان آخرین تفاوت بین زبان جاوا و جاوا اسکریپت باید بگوییم که کدهای زبان جاوا هم بر روی ماشین‌های مجازی و هم بر روی مرورگرهای اینترنتی قابل اجرا هستند اما کدهایی که به وسیله زبان برنامه‌نویسی جاوا اسکریپت می‌نویسید، فقط به وسیله مرورگرهای اینترنتی اجرا می‌شوند.
معرفی زبان جاوا اسکریپت (JavaScript)
در این مطلب به معرفی زبان جاوا اسکریپت پرداختیم و نکات مهم و قابل توجه‌ای را در مورد آن ذکر کردیم. این زبان برنامه‌نویسی یکی از پرطرفدارترین‌ها زبان‌ها بین طراحان وب است که از آن‌جا که نیازی به کامپایلر ندارد و سبک‌تر و راحت‌تر از بسیاری از زبان‌های دیگر است، روز به روز به محبوبیت آن افزوده می‌شود. برخی زبان جاوا را با جاوا اسکریپت یکی می‌دانند که همانطور که گفتیم، این دو زبان کاملا با هم متفاوت است و تفاوت آن‌ها در چند دلیل مشخص است که آن‌ها را ذکر کردیم.
زبان برنامه‌نویسی جاوا اسکریپت (JavaScript) نه تنها محبوبیت زیادی دارد بلکه فرصت‌های شغلی بسیاری را هم پیش روی کدنویس‌ها می‌گذارد. از این زبان به دلیل محبوبیت آن در بسیاری از وب‌سایت‌ها و برنامه‌های مختلف استفاده می‌شود. شما می‌توانید با یادگیری این زبان و استفاده از آن برای پیشرفت و ترقی شغلی، به درآمدهای خوبی برسید و آینده شغلی خود را تضمین کنید. اگر به برنامه‌نویسی علاقه‌مند هستند و دوست دارید که وارد حوزه طراحی وب شوید، پیشنهاد می‌کنیم که حتما یادگیری زبان جاوا اسکریپت را جزو اولویت‌های خود قرار دهید چرا که این زمان به عنوان سوخت موتور درآمدزایی‌تان کار می‌کند و به محض اینکه آن را یاد بگیرید، می‌توانید به سرعت درآمدتان را افزایش دهید و از این زبان در بازار کار به نفع خود استفاده کنید.
